Kody 2D w handlu detalicznym: nowy wymiar kodów 

EAN/UPC oraz inne jednowymiarowe kody kreskowe, np. GS1 DataBar, nie wychodzą z użycia. 1D będą nadal współistnieć z kodami 2D, stosowane tak długo, jak długo będzie na nie zapotrzebowanie. Jeśli nie zajdzie potrzeba umieszczania w kodzie kreskowym dodatkowych informacji ponad te zawarte w Globalnym Numerze Jednostki Handlowej (GTIN) (np. numer partii, data ważności) lub nie zaistnieje potrzeba wzmocnienia zaangażowania konsumenckiego poprzez łączenie konsumenta z zasobami internetowymi, jednowymiarowy kod kreskowy(EAN/UPC) będzie nadal używany.

Program minimum zakłada, że GTIN musi znajdować się na każdym opakowaniu przewidzianym do skanowania przez klienta lub w punkcie sprzedaży detalicznej (POS).

W okresie przejściowym, w przypadku stosowania kodu 2D, 1D, np. EAN/UPC, nadal będzie potrzebny. Wynika to z faktu, że nie wszystkie systemy są właściwie przystosowane do odczytywania i przetwarzania kodów 2D. Po części dzieje się tak dlatego, że 2D nie mogą być skanowane czytnikami liniowymi, do tej pory używanymi do skanowania kodów 1D, w ich przypadku wymagana jest technologia skanowania optycznego. Na szczęście skanery optyczne stają się w branży detalicznej coraz powszechniejsze, nawet jeśli znaczący odsetek urządzeń używanych do skanowania to nadal skanery liniowe. W przypadku systemów, które już dysponują skanerami optycznymi, wymagane będą odpowiednie aktualizacje w celu właściwego przetworzenia i wykorzystania danych zawartych w kodach 2D.

Systemy POS (Point Of Sale) należy regularnie aktualizować w celu umożliwienia skanowania i przetwarzania kodów 2D albo przynajmniej identyfikatorów GTIN. Faza przejściowa, z funkcjonującymi obok siebie kodami 2D oraz obecnym kodem EAN/UPC, potrwa jeszcze, dopóki wszystkie skanery w całej branży detalicznej nie zostaną zaktualizowane. Detalistom, którzy dokonali odpowiednich modyfikacji na poziomie oprogramowania oraz sprzętu, umożliwi to w przyszłości wdrożenie bardziej zaawansowanych funkcjonalności. Jednocześnie obecna funkcja sprawdzania ceny nadal będzie dostępna w przypadku tych, którzy jeszcze nie aktualizowali swoich systemów.

Branża postawiła sobie bardzo ambitny cel, aby na przestrzeni pięciu lat, do końca 2027, wszystkie skanery w punktach detalicznych na całym świecie były zdolne do skanowania i przetwarzania kodów 2D. Firmy decydujące o wyborze kodu kreskowego na produktach nadal będą mogły korzystać z 1D lub wybrać jeden ze standardowych kodów 2D.

Celem, ustalonym przez branżę, jest umożliwienie korzystania z kodów 2D obok istniejących 1D w punktach sprzedaży detalicznej na całym świecie do końca 2027 roku.

Różne regiony świata będą zmierzać w kierunku osiągnięcia tego celu w zmiennym tempie. Globalny Program 2D zakłada współpracę z międzynarodową społecznością w celu koordynowania wszystkich działań i dostarczania aktualnych informacji o postępach.

GS1 Data Matrix, Data Matrix oraz Kod QR to rodzaje dwuwymiarowych kodów, które zostały zatwierdzone do stosowania w ramach Systemu GS1 dla konkretnych zastosowań. W tej chwili jednak nie zatwierdzono ich do stosowania w otwartym łańcuchu dostaw w punktach detalicznych (POS). W przypadku zastosowania jednego ze wspomnianych kodów 2D na detalicznym produkcie skanowanym w punkcie POS nadal konieczne będzie zastosowanie jednowymiarowych kodów kreskowych, aż do momentu zakończenia fazy przejściowej.

Wszystkie wspomniane trzy typy kodów kreskowych są w stanie zakodować również Identyfikatory Zastosowania GS1 wraz z informacją, np. GTIN, numerem partii czy datą ważności. Sposób, w jaki Identyfikatory te są zakodowane w kodzie 2D, ma wpływ na to, jak mogą być używane. GS1 Data Matrix używa składni lub formatu danych zwanego ciągiem elementów GS1. Kod QR oraz Data Matrix używają składni URI GS1Digital Link. Należy zwrócić uwagę, że różnice w tekście nadającym się do odczytu, w zależności od kodu kreskowego, ilustrują, w jaki sposób kodowane są dane.

GS1 Data Matrix wykorzystuje składnię GS1 ciągu elementów, która jest widoczna w innych kodach kreskowych GS1, np. GS1-128. Ten format danych stosowany jest powszechnie w łańcuchach dostaw, np. w obszarze ochrony zdrowia, w przypadku świeżej żywności czy jednostkach logistycznych, wszędzie tam, gdzie są potrzebne istotne dodatkowe informacje. Nie zapewnia to jednak łatwiejszej kompatybilności Kodu QR lub Data Matrix z zasobami internetowymi, co z kolei służyłoby wzmocnieniu zaangażowania konsumenta.

QR Code oraz Data Matrix wykorzystują składnię URI GS1 Digital Link, a tym samym kodują dane GS1 w formacie kompatybilnym z zasobami dostępnymi online, co oznacza, że z jednej strony mogą być użyte do tradycyjnych zadań w łańcuchu dostaw, takich, jak np. możliwość sprawdzenia dat ważności, a z drugiej strony łączą się z zasobami dostępnymi w sieci. Należy zwrócić uwagę, że tekst do odczytu, znajdujący się pod kodem kreskowym, odpowiada formatowi adresu strony internetowej, który jest wykorzystywany na co dzień. Rozwiązaniu GS1 Digital Link w Kodzie QR oraz DataMatrix pozwala to na połączenie identyfikatorów GS1 z korzyściami, jakie oferuje internet.

Kod QR to obecnie preferowany sposób angażowania konsumenta. Domyślna aplikacja aparatu wbudowana w urządzenia mobilne jest w stanie automatycznie zeskanować kod QR, a następnie połączyć użytkownika ze stroną internetową lub innym zasobem.

Data Matrix może być również wykorzystywany do łączenia użytkownika z zasobami dostępnymi w sieci, ale obecnie nie wszystkie urządzenia mobilne mogą automatycznie przetworzyć ten typ kodu kreskowego. Przewagą kodu Data Matrix nad Kodem QR może być za to jego mniejszy rozmiar.

Podmioty zamierzające wdrożyć kody 2D muszą wybrać odpowiedni nośnik danych oraz składnię w zależności od swoich potrzeb biznesowych oraz możliwości partnerów. GS1 zaleca aktywną współpracę z partnerami w celu wypracowania spójnej ścieżki rozwoju oraz pewności, że zastosowane rozwiązania są zgodne z wymogami.

Odpowiedni

– Czy kod kreskowy jest w stanie zapisać składnię/format danych GS1?

– Czy kod kreskowy może być drukowany i/lub skanowany z szybkością i jakością wymaganą w konkretnym przypadku wykorzystania?

– Czy osoby, które będą miały do czynienia z kodem kreskowym, są wstanie go przetworzyć?

Zgodny

– Czy kod kreskowy spełnia wymogi regulacyjne?

– Czy kod kreskowy został zatwierdzony do standardowego wykorzystania w danym zastosowaniu?

Spójny

– Czy uwzględniono wszystkie dane, nośniki danych, opakowanie, sprzęt/oprogramowanie skanujące oraz zdolność systemu odbierającego do przechowywania/wykorzystania danych?

– Czy wszyscy zewnętrzni i wewnętrzni interesariusze zostali tak zaangażowani w proces, aby móc uzgodnić i umożliwić sprawne przejście do przyszłego rozwiązania? Do interesariuszy mogą należeć krajowe organizacje GS1, partnerzy z branży oraz dostawcy rozwiązań. Mogą być to osoby zaangażowane w projektowanie etykiet, drukowanie, skanowanie, gromadzenie, przetwarzanie danych itp.

Standard GS1 Digital Link poszerza możliwości i zwiększa elastyczność Identyfikatorów GS1, definiując sposób, w jaki zakodować należy system standardów GS1 w adresie internetowym (URI/URL), dzięki czemu są one połączone z siecią.
Oznacza to, że identyfikatory GS1, np. GTIN, są obecnie bramą do informacji bezpośrednio dostępnej dla konsumenta, co zwiększa lojalność klienta wobec marki, przekłada się na lepszą identyfikowalność w łańcuchu dostaw, skuteczniejsze interfejsy API partnerów biznesowych czy lepszą informację dotyczącą bezpieczeństwa pacjenta i wiele innych. Możliwości są nieograniczone!

URL z zasady wskazuje jedną konkretną stronę internetową, a składnia URI GS1 Digital Link umożliwia połączenie ze wszystkimi rodzajami informacji między przedsiębiorstwami (B2B) lub przedsiębiorstwami a konsumentami (B2C). Dodanie do produktu kodu QR, czyli wykorzystanie standardu GS1 Digital Link w kodzie kreskowym, oznacza, że zapewnia się konsumentom możliwość zeskanowania URL, jednocześnie będącego nośnikiem identyfikatorów GS1 – tych samym identyfikatorów, na których bazuje cała branża (więcej informacji: GS1 Digital Link Landing Page).

Dane, zakodowane w kodach kreskowych i wykorzystywane w punktach detalicznych, będą się różnić w zależności od wybranych funkcjonalności. Zasadniczo punkty detaliczne muszą być w stanie przetworzyć z kodu kreskowego przynajmniej numer GTIN.

Wstępne wyniki badań pilotażowych oraz wdrożeń kodów 2D w detalu wskazują, że skanowanie kodów 2D jest równie przejrzyste, wydajne i szybkie jak skanowanie kodów liniowych, np. EAN/UPC. Aby sprawdzić działanie kodów 2D, w ramach Globalnego Programu 2D przeprowadzane są liczne testy. Odpowiedzą one na najważniejsze pytania stawiane przez społeczność międzynarodową, takie jak:

• Jak szybko różne kody kreskowe mogą być skanowaną z zachowaniem dokładności?
• Jak zakodowane dane (ilość/typ) wpływają na szybkość i dokładność skanowania?
• Jak sprawnie systemy skanujące prowadzą do informacji, jeśli na opakowaniu znajdują się różne kody kreskowe (np. EAN/UPC oraz QR Code)?
• Jak należy umieszczać kody kreskowe względem siebie w celu optymalnego skanowania?
• Jak liczba kodów wyszukiwanych przez system skanujący wpływa na relatywną wydajność skanowania?

Ilość miejsca potrzebna dla kodu 2D zależy od typu wykorzystywanego kodu, liczby zakodowanych danych oraz tego, czy wymagane są jakieś modyfikacje w zależności od rodzaju oraz kształtu materiału opakowania.

Specyfikacje Ogólne GS1 (w części 5.12.3.1) zawierają informacje na temat dopuszczalnych minimalnych oraz maksymalnych rozmiarów kodów 2D wykorzystywanych w detalicznych punktach sprzedaży (POS). Tabela przedstawia kody o minimalnych i maksymalnych rozmiarach w zależności od standardu zdefiniowanego w Specyfikacjach Ogólnych GS1.

Ponieważ rozmiar kodu będzie ustalany w zależności od typu kodu, ilości danych oraz innych czynników, nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o dokładny rozmiar, jaki trzeba zaplanować. Przy podejmowaniu decyzji o wyborze kodu zaleca się zaangażowanie w ten proces partnerów, tak, aby mieć pewność, że wygląd kodu, jego rozmiar i jakość są w stanie spełnić swoje zadanie.

Aby zapewnić jakość, zaleca się wdrożenie programu weryfikacji kodu. Weryfikacja jest procesem, w którym kod kreskowy podlega ocenie w oparciu o ustandaryzowane parametry, tak, aby ustalić prawdopodobieństwo jego prawidłowego skanowania. Weryfikacja może pomóc firmom lepiej zrozumieć pojęcie jakości ich kodów kreskowych oraz ustalić, co należy poprawić. Więcej o weryfikacji na tej stronie.

Jak wynika z raportu „The Global Market for Stationary POS Scanners” firmy VDC Research (listopad 2019), liczba skanerów 2D w punktach POS w USA znajduje się na poziomie ponad 50%, a do 2023 roku będzie wynosić 70%, gdyż platformy sprzedażowe kupują obecnie prawie wyłącznie technologie skanowania optycznego. Raport wskazuje również, że globalni detaliści przeznaczają obecnie ok. 14% swoich budżetów IT na systemy POS.

VDC przewiduje, że do 2023 roku większość światowych detalistów będzie w stanie odczytać kody 2D w punktach detalicznych (POS). Należy również wziąć pod uwagę, że uaktualnianie systemów POS, przechodzenie z liniowych na optyczne, wiąże się z modernizacją i integracją systemów informatycznych, zaplecza oraz elementów infrastruktury, które obsługują POS.